Położony nad rzeką San, w województwie podkarpackim, Jarosław od wieków stanowił ważny punkt na mapie Polski, a jego burzliwa przeszłość oraz bogactwo wielokulturowych wpływów uczyniły go miejscem pełnym fascynujących atrakcji.
Pięknie zachowana starówka, liczne kościoły, kamienice oraz podziemne trasy turystyczne tworzą niezwykłą atmosferę, która zachwyca każdego odwiedzającego. A to dopiero początek zabytków i atrakcji jakie dla was oferuje miasto.
POLECANE ATRAKCJE TURYSTYCZNE
Nigdy nie zapomnisz swojej przygody w legendarnych zabrzańskich podziemiach.
Brama w Gorce to wyjątkowe Centrum Przyrodniczo-Edukacyjne, oferujące bliski kontakt z naturą i fascynujące atrakcje dla całej rodziny. Odkryj malowniczą ścieżkę edukacyjną przez karpacką puszczę, spektakularne wieże widokowe, tunel podziemny.
Kopalnia Guido to najgłębiej położona trasa turystyczna w górnictwie węglowym w Polsce.
Odkryj Bachledka Ski & Sun – letnią oazę przygód i relaksu! Czekają na Ciebie: ścieżka w koronach drzew, trójkołowce górskie, największy tor bobslejowy w Tatrach oraz magiczny plac zabaw dla dzieci. Idealne miejsce na rodzinny wypoczynek w sercu gór!
SPIS TREŚCI:
- Co musisz wiedzieć o Jarosławiu? Historia miasta
- Atrakcje Jarosławia - co warto zobaczyć?
- Atrakcje dla dzieci w Jarosławiu
- Restauracje w Jarosławiu - gdzie zjeść?
- Noclegi w Jarosławiu. Gdzie spać?
- Jak dojechać do Jarosławia?
- Gdzie zaparkować? Parkingi w Jarosławiu
- Wycieczki szkolne do Jarosławia
- Imprezy integracyjne, wycieczki firmowe w Jarosławiu
Co musisz wiedzieć o Jarosławiu? Historia miasta
Fot. Tomasz Turoń
Jarosław to jedno z najstarszych miast południowo-wschodniej Polski, które może poszczycić się bogatą i fascynującą historią. Położony nad rzeką San, już od czasów średniowiecza był ważnym ośrodkiem handlowym, który przyciągał kupców z całej Europy. Miasto powstało w XI wieku i początkowo znajdowało się m.in. pod wpływem kultury ruskiej, jednak w XIV wieku zostało przyłączone do Królestwa Polskiego, co rozpoczęło nowy rozdział w jego historii.
Jarosław uzyskał prawa miejskie w 1375 roku i szybko zaczął się rozwijać. Dzięki korzystnemu położeniu na szlaku handlowym, prowadzącym z Europy Zachodniej do Rusi, miasto stało się jednym z kluczowych ośrodków handlowych na terenie Rzeczypospolitej. Odbywały się tu słynne jarmarki, na które przybywali kupcy z różnych krajów – miasta Rzeczypospolitej, Węgier, Niemiec, Włoch, a nawet Turcji. Jarosławskie jarmarki były jednymi z największych w Europie, a ich wpływ na rozwój gospodarczy miasta był ogromny. Dzięki temu powstawały tu liczne kamienice, spichlerze i rezydencje kupców, które dziś są ozdobą starówki.
Fot. Tomasz Flak
W okresie rozkwitu Jarosław był miastem wielokulturowym – mieszkały tu społeczności polska, żydowska, ruska i niemiecka, które wnosiły różnorodność religijną, architektoniczną i kulturową. Rozmaitość ta przetrwała do dziś w postaci zabytków i tradycji miasta. Jednak burzliwa historia Polski odcisnęła piętno na Jarosławiu. W XVII wieku miasto dotknęły wojny oraz epidemie, które zahamowały jego rozwój. W wyniku rozbiorów Polski Jarosław trafił pod zabór austriacki, stając się częścią Galicji.
W XIX wieku, mimo trudnych warunków, Jarosław zdołał się częściowo odrodzić jako regionalny ośrodek handlu i rzemiosła. W okresie II wojny światowej miasto doznało poważnych zniszczeń, a wielu mieszkańców, szczególnie pochodzenia żydowskiego, straciło życie w tragicznych okolicznościach. Po wojnie Jarosław znalazł się w granicach Polski i przeszedł znaczącą odbudowę, zachowując jednocześnie swoje historyczne dziedzictwo.
Atrakcje Jarosławia - co warto zobaczyć?
Jarosław to miasto, które nie tylko odwiedza się jako turysta, ale które przeżywa się jak osobistą opowieść. To miasto pełne nieoczywistych kontrastów – spotykają się tu dawne rzemiosła i nowoczesne akcenty, wiekowe zabytki i kameralne kawiarnie. Historia miasta, głęboko wrośnięta w codzienność, daje się poznać na każdym kroku oferując tym samym wiele ciekawych miejsc i atrakcji, które warto odwiedzić podczas zwiedzania Jarosławia.
Rynek Starego Miasta w Jarosławiu
Fot. Tomasz Turoń
Rynek Starego Miasta w Jarosławiu to miejsce, które stanowi serce miasta, pełne historii, architektonicznego piękna i niesamowitego klimatu. Rynek jarosławski to doskonały przykład renesansowego urbanizmu i jeden z najważniejszych zabytków miasta. Jego historia sięga średniowiecza, kiedy miasto rozwijało się jako istotny ośrodek handlowy na skrzyżowaniu ważnych szlaków kupieckich.
Centralnym punktem Rynku jest imponujący ratusz, który wyróżnia się swoją neorenesansową fasadą i smukłą wieżą, górującą nad całym placem. Budynek wielokrotnie przebudowywano, ale zachował swój historyczny charakter i nadal jest siedzibą władz miasta oraz jednym z symboli Jarosławia. Ratusz otaczają kolorowe kamienice, które reprezentują różne style architektoniczne – od renesansu po klasycyzm.
Każda z tych kamienic kryje swoją historię, często związaną z bogatymi kupcami, którzy niegdyś mieszkali i prowadzili tu swoje interesy. Warto zwrócić uwagę na detale architektoniczne: zdobione portale, misternie wykończone gzymsy i okna, które świadczą o kunszcie dawnych mistrzów. Zaplanuj swoją następną wycieczkę pieszą i wybierz się na spacer po niesamowitym Rynku Starego Miasta!
Kolegiata pw. Bożego Ciała
Fot. N. Krysa
Kolegiata pw. Bożego Ciała w Jarosławiu jest jednym z najważniejszych zabytków sakralnych, a jego budowla pochodzi z XVI wieku i jest wspaniałym przykładem manierystycznej architektury sakralnej, co nadaje jej wyrafinowanego charakteru. Kościół został ufundowany przez rodzinę Kostków, wpływowych właścicieli miasta, którzy pragnęli uczynić z Jarosławia silny ośrodek kontrreformacji.
Wnętrze kościoła jest wyjątkowo bogate, zdobione polichromiami i witrażami, które oświetlają wnętrze kolorowym światłem. Warto zwrócić uwagę na imponujący ołtarz główny, który stanowi centralny punkt świątyni i przyciąga wzrok kunsztem wykonania oraz zdobieniami w stylu barokowym. Uwagę zwracają także boczne ołtarze i liczne kaplice, w których znajdują się obrazy oraz rzeźby, przedstawiające sceny biblijne i postacie świętych.
Kolegiata to najstarszy pojezuicki kościół w Polsce. To także jedno z trzech sanktuariów maryjnych znajdujących się na terenie Jarosławia – z wizerunkiem Matki Bożej Śnieżnej Królowej Rodzin.
Jarosławskie opactwo
Fot. T. Flak
Dawne Opactwo Sióstr Benedyktynek w Jarosławiu to jeden z najcenniejszych kompleksów klasztornych w Polsce i miejsce o wyjątkowej atmosferze, które od wieków stanowi część historii miasta. Klasztor powstał w XVII wieku, na wzgórzu św. Mikołaja, w miejscu pierwszej lokacji miasta.
Dawne Opactwo Sióstr Benedyktynek otaczają mury obronne, które nadają kompleksowi charakter twierdzy. To przykład wczesnobarokowego obronnego założenia klasztornego, o stosunkowo surowej architekturze.
Wnętrze byłego klasztoru, pełne ciszy i spokoju, pozwala odczuć minioną atmosferę klasztornego życia. Na szczególną uwagę zasługuje również Czarna Kaplica, która stanowi serce opactwa.
Kamienica Attavantich i Orsettich
Fot. Tomasz Turoń
Jeśli szukamy ciekawych miejsc w Jarosławcu to na naszej mapie zwiedzania nie może zabraknąć Kamienic Attavantich i Orsettich. Są to jedne z najbardziej rozpoznawalnych i wyjątkowych budynków na jarosławskim rynku, które pochodzą z przełomu XVI i XVII wieku i są świadectwem bogactwa, które miasto zawdzięczał jarmarkom.
Kamienica Attavantich, należąca niegdyś do wpływowej włoskiej rodziny kupieckiej pochodzi z I poł. XVII w.
Obecnie mieści Centrum Kultury i Promocji. Wnętrza kamienicy kryją trzy galerie sztuki oraz reprezentacyjną Salę Lustrzaną, będącą miejscem imprez kulturalnych i koncertów. To tutaj odbywają się małe formy artystyczne, wieczory poezji oraz kameralne spotkania ludzi zafascynowanych życiem kulturalnym miasta. Na parterze znajduję się Informacja Turystyczna, uznana za jedną z najlepszych w Polsce, zaś w piwnicach część Podziemnego Przejścia Turystycznego, wiodącej atrakcji miasta.
Z kolei kamienica Orsettich wyróżnia się bogatymi dekoracjami i arkadowym podcieniem, a jej późnorenesansowy styl nadaje jej wyjątkowego uroku. Budynek należał niegdyś do włoskiej rodziny Orsettich, która przybyła do Jarosławia, by prowadzić interesy kupieckie. Kamienica ta jest dziś siedzibą Muzeum w Jarosławiu, które prezentuje bogate zbiory związane z historią Jarosławia i kulturą mieszczańską regionu.
Ratusz w Jarosławiu - warto zobaczyć
Fot. T. Turoń
Najokazalszym budynkiem na Rynku jest neorenesansowy ratusz. Był on wielokrotnie przebudowywany, ale niezmiennie zachowywał swój majestatyczny charakter. Wysoka wieża zegarowa ratusza jest widoczna z wielu punktów miasta i stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów panoramy Jarosławia.
Ratusz od zawsze pełnił funkcję administracyjną, będąc miejscem spotkań radnych i centrum zarządzania miastem. Obecną formę zyskał na początku XX w. według projektu Teodora Talowskiego, wybitnego architekta zwanego galicyjskim Gaudim. Ratusz otacza zwarta zabudowa kamienic, która współtworzy wyjątkowy klimat rynku – miejsca, które od wieków było sercem życia społecznego i handlowego. wyjątkowy klimat rynku – miejsca, które od wieków było sercem życia społecznego i handlowego.
Dla turystów Ratusz to piękny obiekt architektoniczny. To także miejsce, które pełni istotną rolę w życiu mieszkańców Jarosławia. Latem, kiedy na rynku odbywają się festiwale, Jarmark Jarosławski i koncerty, ratusz staje się tłem dla kulturalnych wydarzeń.
Punkt widokowy – Mały rynek
Odkryj najpiękniejsze miejsca Jarosławia i wybierz się na punkt widokowy. Zobacz widok, który oczarowany Henryk Sienkiewicz umieścił na kartach Potopu. Położony zaledwie dwieście metrów od Rynku, oferuje niesamowitą panoramę na Dolinę Dolnego Sanu oraz wzgórze św. Mikołaja. Droga na punkt widokowy jest dostępna dla każdego – nie wymaga dużego wysiłku, i jest dobrą opcją na każdą porę roku również dla rodzin z dziećmi.
Atrakcje dla dzieci w Jarosławiu
Wyjazd do tego klimatycznego miasta to świetna okazja do pokazania dzieciom piękna architektury, tajemnic podziemnych tras czy fascynujących historii. Liczne miejsca dedykowane najmłodszym oraz rodzinna atmosfera miasta sprawiają, że miasto jest doskonałym wyborem na wspólne odkrywanie i zabawę całą rodziną.
Podziemna Trasa Turystyczna im. prof. Feliksa Zalewskiego
Fot. T. Turoń
Podziemna Trasa Turystyczna w Jarosławiu to jedna z najlepszych atrakcji miasta! Trasa ta prowadzi przez system dawnych piwnic i korytarzy znajdujących się w rozległych podziemiach kamienicy Rydzikowej z początku XVII w. (Rynek 14). . Stworzenie podziemnych przejść i piwnic było koniecznością w okresie rozkwitu handlowego Jarosławia, aby pomieścić towary i zapewnić im odpowiednie warunki przechowywania, budowano podziemne komory na różnych poziomach, które latem zapewniały chłód, a zimą chroniły przed mrozem.
Trasa prowadzi przez trzy kondygnacje piwnic i tuneli do głębokości nawet kilkunastu metrów pod powierzchnią rynku. Każda z komór ma swoje unikalne przeznaczenie i styl – niektóre były przeznaczone do przechowywania wina, inne pełniły rolę magazynów z żywnością lub materiałami. Podczas wycieczki przewodnicy opowiadają o historii poszczególnych pomieszczeń, a także o czasach, gdy podziemne przejścia służyły jako schronienie podczas konfliktów i najazdów.
Podziemna Trasa Turystyczna to także miejsce pełne legend i opowieści. Istnieją historie o ukrytych skarbach i tajemnych przejściach, które miały prowadzić do klasztorów lub innych ważnych budynków w mieście i wiele kilometrów poza nim. Taka wycieczka jest niesamowitą atrakcją dla dzieci, które z pewnością będą zachwycone atmosferą mrocznych tuneli i ukrytych zakątków.
Podziemne Przejście Turystyczne
Fot. D. Bereza
Podziemne Przejście Turystyczne stanowi system tuneli i piwnic, które biegną pod pod trzema kamienicami na Rynku, ukazując m.in. dawne życie mieszkańców miasta. Powstało ono na bazie już istniejących podziemnych komór handlowych, które w dawnych czasach służyły kupcom i mieszkańcom jako magazyny i składy.
Dzięki takiej lokalizacji Jarosław mógł przechowywać towary, takie jak wino, zboże, tkaniny, które wymagały odpowiednich warunków.
Podziemne Przejście posiada również specjalne instalacje multimedialne, które dodatkowo urozmaicają wycieczkę, dzięki czemu zwiedzanie nie opiera się jedynie na suchej narracji, lecz jest wspaniałą rozrywką dla dużych i małych gości.
Centrum Edukacji Kulturalnej
Centrum Edukacji Kulturalnej znajduje się w piwnicach Bramy Krakowskiej oraz Ratusza. Jego interaktywna ekspozycja pobudza do odkrywania fascynującego świata sztuki. Zwiedzający mogą przyjrzeć się architekturze lokalnych zabytków, poznać biografie wybitnych jarosławian oraz udać się na wirtualny spacer szlakiem pokoszarowym.
Na najmłodszych czekają multimedialne gry edukacyjne. Znajdują się tu także specjalne stanowiska dla osób niewidomych i słabowidzących.
Restauracje w Jarosławiu - gdzie zjeść?
Będąc w Jarosławiu, warto spróbować klasycznych dań kuchni podkarpackiej, która opiera się na lokalnych, prostych składnikach, takich jak ziemniaki, kapusta, grzyby i kasze, a także na mięsie – głównie wieprzowinie, wołowinie i drobiu. Jednym z popularnych dań, które warto zamówić, jest proziak, czyli placek na sodzie, często podawany z masłem czosnkowym lub śmietaną.
Również miłośnicy zup znajdą w Jarosławiu coś dla siebie – w menu wielu restauracji pojawia się żur podkarpacki, czyli lekko kwaskowa zupa na zakwasie z dodatkiem kiełbasy i jajka, przyprawiona majerankiem lub kapuśniak przygotowywany z kiszonej kapusty i wędzonego mięsa. Innym popularnym daniem są gołąbki, czyli liście kapusty faszerowane ryżem i mięsem, zapiekane w sosie pomidorowym lub grzybowym – proste, sycące danie, które docenią wielbiciele tradycyjnych smaków.
Noclegi w Jarosławiu. Gdzie spać?
Jarosławskie hotele oferują pokoje z pełnym wyposażeniem, dostępem do Wi-Fi, a często również dodatkowe udogodnienia, takie jak restauracje na miejscu, parkingi czy sale konferencyjne. Takie hotele znajdują się zazwyczaj blisko Rynku i głównych atrakcji miasta.
Wiele z tych hoteli nawiązuje wystrojem do historycznego charakteru Jarosławia, tworząc wyjątkowy klimat. Pensjonaty i mniejsze obiekty noclegowe zlokalizowane są nie tylko w centrum, ale i na obrzeżach miasta, pensjonaty oferują komfortowe warunki, przyjazną obsługę i często bardziej przystępne ceny niż hotele. W pensjonatach można liczyć na przytulny wystrój i spokój, który sprzyja odpoczynkowi po dniu pełnym zwiedzania.
Niektóre z tych obiektów oferują również dostęp do ogrodów czy przestrzeni wspólnych. Hostele oraz kwatery prywatne, są pokojami o podstawowym standardzie, ale z zapewnionymi niezbędnymi udogodnieniami, takimi jak dostęp do kuchni czy pralni.
Kwatery prywatne często oferują przyjazną, domową atmosferę i bezpośredni kontakt z lokalnymi mieszkańcami, co może być dodatkowym atutem podczas poznawania miasta i jego okolic. Dla osób, którzy chcą cieszyć się noclegiem poza centrum, na obrzeżach Jarosławia również znajdują się liczne agroturystyki i domy gościnne, które oferują spokojny wypoczynek w otoczeniu przyrody.
Jak dojechać do Jarosławia?
Jarosław, położony w województwie podkarpackim, jest dobrze skomunikowany z większymi miastami Polski. Jeżeli planujemy podróż samochodem to Jarosław jest doskonale dostępny dzięki autostradzie A4, która biegnie przez południową część Polski, łącząc Kraków, Rzeszów i Przemyśl.
Podróżując z kierunku Krakowa czy Rzeszowa, należy kierować się na autostradę A4 i zjechać na węźle "Jarosław" (około 40 km przed granicą z Ukrainą). Autostrada A4 zapewnia szybki i wygodny dojazd do miasta, a także pozwala ominąć mniejsze miejscowości, co skraca czas podróży.
Dojazd do Jarosławia z Warszawy samochodem zajmuje około 3,5 godzin, z Krakowa około 2,5 godziny, a z Rzeszowa niecałą godzinę. Dla osób, które preferują podróżowanie bocznymi drogami, możliwy jest także dojazd drogami krajowymi przez malownicze miejscowości Podkarpacia.
Gdzie zaparkować? Parkingi w Jarosławiu
Główne parkingi znajdują się w strategicznych miejscach, dzięki czemu łatwo jest zaparkować blisko centrum i rozpocząć zwiedzanie miasta pieszo. Wybór parkingów obejmuje zarówno parkingi płatne, jak i darmowe.
Dla osób odwiedzających historyczne centrum Jarosławia najwygodniejszym rozwiązaniem są miejskie parkingi płatne zlokalizowane w pobliżu Rynku. Znajdują się one przy głównych ulicach, takich jak Plac Bóżnic. Parkingi te umożliwiają szybki dostęp do najważniejszych atrakcji miasta, takich jak Rynek Starego Miasta, Podziemia Jarosławskie, muzeum, a także liczne restauracje i kawiarnie.
Jeśli planujemy dłuższy pobyt i chcemy uniknąć płatnego parkowania, dostępne są parkingi położone nieco dalej od centrum, jednak nadal w odległości spaceru od najważniejszych punktów miasta.
Darmowe parkingi można znaleźć na przykład przy świątyniach oraz większych obiektach handlowych, skąd łatwo jest dotrzeć do głównych atrakcji. Dla podróżnych zatrzymujących się w Jarosławiu na krótki postój, dostępne są również miejsca parkingowe przy głównych drogach wjazdowych do miasta.
Wycieczki szkolne do Jarosławia
Podziemia Jarosławskie to dwie trasy podziemne, na które składa się sieć korytarzy i piwnic pod Rynkiem Starego Miasta. Pozwalają zobaczyć, jak w dawnych czasach kupcy przechowywali swoje często egzotyczne towary i zarządzali handlem. Podziemia były także wykorzystywane jako schronienie w czasie konfliktów i najazdów. Dzięki opowieściom przewodników uczniowie dowiedzą się m.in. o dawnym Jarosławiu jako ważnym centrum handlowym oraz największej katastrofie budowlanej w powojennej Polsce. Dodatkowo jedna z tras wzbogacona jest o instalacje multimedialne, które ułatwiają młodzieży zrozumienie historii miasta.
Spacer po rynku to obowiązkowy punkt programu każdej wycieczki szkolnej. Jarosławski Rynek pamięta czasy późnego średniowiecza. Jego układ urbanistyczny w stanie niemal niezmienionym przetrwał do dziś, co czyni z niego jeden z najcenniejszych rynków w Polsce. Dodatkowym atutem jest piękna zabudowa przyrynkowych kamienic, które różnią się bardzo od innych kamienic w polskich miastach z tego samego okresu. Choć większość z nich posiada dziś eklektyczne elewacje z XIX i początku XX w., wewnątrz zachował się rozkład pomieszczeń z wieku XVII. To właśnie wnętrze kamienicy jarosławskiej jest jej kluczowym wyróżnikiem.
Spacer po rynku jest także świetnym momentem na opowieści o czasach, kiedy w Jarosławiu odbywały się słynne jarmarki – jedne z największych w Europie, przyciągające kupców z wielu krajów.
Przeczytaj także: 60 pomysłów na wycieczkę szkolną, zielone szkoły - gdzie pojechać na klasowy wyjazd?
Imprezy integracyjne, wycieczki firmowe w Jarosławiu
Jarosław to miasto, które oferuje wiele atrakcji kulturalnych, które mogą być idealnym elementem wyjazdu firmowego. Zwiedzanie Podziemi Jarosławskich stanowi nie tylko okazję do poznania historii miasta, ale również niecodzienną przygodę, którą zespół przeżyje razem, odkrywając tajemnicze zakamarki dawnego handlowego Jarosławia.
Ciekawe wrażenia zapewnia również wizyta w Muzeum w Kamienicy Orsettich, które przybliża kulturę i tradycję regionu w pięknej, renesansowej scenerii. Zwiedzanie zabytków miasta, takich jak rynek, świątynie czy mury obronne, może być doskonałym wprowadzeniem do klimatu Jarosławia.
Przeczytaj także: 24 pomysły na wyjazd integracyjny - organizacja imprez firmowych, eventy dla firm
*Fotografie pochodzą ze zbiorów Centrum Kultury i Promocji w Jarosławiu
