Największą atrakcją znajdującą się w Wałbrzychu jest Zamek Książ. Uważany jest z największy tego rodzaju obiekt w Polsce oraz Europie.
Zamek Książ - obiekt, który musisz odwiedzić
Niekwestionowana atrakcja turystyczna Dolnego Śląska, perła w koronie polskich zamków, obiekt monumentalny, wspaniały, z burzliwą historią, mnóstwem tajemnic często mrocznych. Sceneria Zamku Książ jest jak z bajki. To wspaniały zabytek, miejsce-instytucja ważne na mapie całego regionu.
Kto jeszcze nie zwiedzał zamku Książ i jego okolic, musi natychmiast to nadrobić. Na trasie wycieczki po Dolnym Śląsku to miejsce obowiązkowe. Rozczarowań nie będzie! Zamek Książ to jeden z największych i najciekawszych zamków w Polsce. Ten pięknie położony kompleks architektoniczny jest wyjątkowy także w skali całej Europy. Popularność Zamku Książ jest ogromna, zjeżdżają tu rzesze turystów, zachwytom nie ma końca. To miejsce wyjątkowe i największa atrakcja turystyczna, którą można zwiedzać godzinami.
SPIS TREŚCI:
Burzliwa historia Zamku Książ
Książ miał za sobą wielce burzliwe dzieje. Często przechodził z rąk do rąk, należał do różnych państw, był niszczony podczas licznych wojen, które były toczone na tych terenach. Pierwsze wzmianki o zamku pochodzą z okresu 1288 – 1292. W tych latach trwa budowa jednego z wielu zamków obronnych księcia Bolka I Surowego o ważnym znaczeniu strategicznym, który to obiekt wówczas uważano także za „klucz do Śląska”. Warownia, zwana na początku „Książęcą Górą”, wyróżniała się spośród innych tego rodzaju budowli nie tylko dogodnym położeniem pod względem wojennym, ale i malowniczą lokalizacją w sercu lasów. Bolko I nadał też sobie tytuł „pana na Książu”, który zachowali jego następcy.
W latach następnych zamek należał do czeskiego króla Jerzego z Podiebradów, by następnie przejść pod władanie króla węgierskiego Macieja Korwina i znajduje się pod rządami dowódcy jego wojsk, Georga von Stein. To właśnie ten kapitan jako pierwszy przyczynił się do zmiany charakteru zamku z twierdzy, zamieniając większość pomieszczeń obronnych na mieszkalne.
W latach 1497 - 1508 Książ należy do Władysława II Jagiellończyka, króla Czech i Węgier. Później władca przekazuje dobra swojemu kanclerzowi Johannowi von Haugwitz. Na początku XVI wieku Johann von Haugwitz przekazuje rycerzowi Konradowi I. To właśnie jego ród w największym stopniu wpływa na historię Książa, ponieważ obiekt pozostaje w rękach rodziny von Hochberg aż do jego konfiskaty przez nazistów w 1941 roku. Dzięki tej możnej śląskiej familii zamek przechodził liczne metamorfozy.
W latach 1705 – 1742 Konrad Ernest Maximilian von Hochberg inicjuje tzw. pierwszą wielką przebudowę zamku. Powstają wówczas: reprezentacyjne skrzydło barokowe, Dziedziniec Honorowy i budynki. Na Wzgórzu Topolowym zbudowany zostaje także pawilon letni, który w II połowie XIX wieku staje się rodzinnym mauzoleum.
W kolejnych latach nadal zagospodarowywane jest otoczenie zamku. W 1856 roku panem na Książu zostaje Jan Henryk XI, jedna z najwyrazistszych postaci na zamku. Projekty i przemiany jakie wprowadził Jan Henryk XI trudno dzisiaj wyliczyć. Budowano drogi, powstawały parki i lasy, wprowadzono także wiele zmian w sferze społecznej, wspierano robotników, dbano o edukację, pomagano biednym. Wiek XX to panowanie Jana Henryka XV, który przeprowadza tzw. drugą wielką przebudowę zamku. W latach 1908 - 1923 powstają dwa neorenesansowe skrzydła - zachodnie i północne. Wieża osiąga wysokość 47 m i jest zwieńczona kulistym hełmem z latarnią.
Zamkowe tarasy otrzymują swoją dzisiejszą formę. Hochberg w 1908 roku rozpoczyna również budowę wałbrzyskiej Palmiarni, prezentu dla swej małżonki Księżnej Daisy. W 1941 roku zamek zostaje skonfiskowany przez reżim nazistowski. W czasie II Wojny Światowej przechowywano w Książu zbiory Królewskiej Biblioteki Pruskiej z Berlina. Synowie Daisy i Jana Henryka XV walczyli przeciw Hitlerowi - Jan Henryk XVII w armii brytyjskiej, Aleksander w wojsku polskim.
W latach 1943 do Zamku Książ wkracza nazistowska paramilitarna organizacja „Todt“, prowadzone są intensywne prace, przypuszczalnie przygotowywano tu jedną z głównych kwater Hitlera. Zmiany wprowadzone przez hitlerowców nazywane są trzecią przebudową zamku, powstają również podziemne tunele pod zamkiem i Dziedzińcem Honorowym. Historycy mają różne zdania na temat przeznaczenia podziemi pod zamkiem oraz tuneli, które w tym samym czasie budowane były w Górach Sowich.
W latach 1945 - 1946 zamku stacjonują wojska radzieckie, które dewastują obiekt. Rozgrabione zostają również zbiory Książańskiej Biblioteki. Powojenne lata to kres dewastacji zamku przez okoliczną ludność i szabrowników. W 1974 rozpoczynają się kompleksowe prace remontowe sal barokowych. Zaprojektowane zostały piękne tkaniny w salonach barokowych, które są dzisiaj najbardziej reprezentatywnymi pomieszczeniami Zamku Książ. W 1991 roku właścicielem zamku zostaje Gmina Wałbrzych.
Do najważniejszych przemian wymienić należy: zmianę elewacji zamkowe, rekonstrukcję Tarasu Północnego oraz udostepnienie go zwiedzającym oraz wiele innych prac. Przełomowe było również ponowne połączenie wałbrzyskiej Palmiarni i zamku jako kompleksu obiektów, dwa etapy renowacji mauzoleum Hochbergów, uruchomienie nowej iluminacji zamku, kilkuetapowy remont dachu, przebudowę przedzamcza.
Więcej o zamkach i pałacach Dolnego Śląska przeczytacie tutaj: Zamki i pałace Dolnego Śląska, które warto zobaczyć
Poznaj tajemnice Zamku Książ
Ten monumentalny i wspaniały obiekt jest ciągłą inspiracją dla autorów przewodników turystycznych, miłośników zwiedzania, znawców i pasjonatów historii, poszukiwaczy skarbów i tajemnic, autorów książek i dziennikarzy. O Zamku Książ napisano już chyba wszystko. To miejsce, jego mieszkańcy i ich losy, podziemia, palmiarnia, tajemne przejścia, sekrety - to wszystko kryje nimb tajemniczości i zagadkowości.
Nic dziwnego, że Zamek Książ na Dolnym Śląsku przyciąga liczną rzeszę turystów. To jedna z najpiękniejszych budowli w Polsce, cudownie położony, góruje nad okolicą. Jest otoczony lasami, robi niesamowite wrażenie. Jego historia sięga kilkuset lat i związana jest z dynastią Piastów Śląskich. Powstał pod koniec XIII wieku, na życzenie Bolka I Surowego. Od początku warownia była uważana za „klucz do Śląska”, o bardzo istotnym znaczeniu strategicznym.
Jego dzieje były burzliwe, ulegał zniszczeniom, był odbudowywany i przebudowywany. Najsłynniejszą postacią zamieszkującą ongiś zamek, z którą wiążą się legendy i niesamowite opowieści, bez wątpienia była Maria Teresa Oliwia Hochberg von Pless, czyli Księżna Daisy. Jej historię opowiada turystom przewodnik.
Dziś jeden z największych w Europie kompleksów pałacowo-parkowych prezentuje się pięknie i budzi powszechny podziw. Oprócz samego zamku, warto zejść do ruin Zamku Stary Książ oraz odwiedzić Palmiarnię. Zarezerwujcie sporo czasu, bo atrakcji turystycznych w Zamku Książ nie brakuje. Zamek można zwiedzać od poniedziałku do piątku w godz. 10.00 -16.00 oraz w soboty i niedziele od 10.00 do 18.00. Kasy biletowe są czynne godzinę krócej. Palmiarnia czynna cały tydzień od 10.00 do 18.00, kasy czynne pół godziny krócej. Ceny biletów są uzależnione od tego, ile obiektów chcemy zwiedzić.
Podziemne bunkry i tunele
Tajemnicą osnute są zwłaszcza podziemia Zamku Książ. Według jednych teorii miał tutaj powstać schron lub też podziemny kompleks, w którym planowano prowadzić prace nad bronią atomową lub fabryką sprzętu wojskowego. Podziemia wydrążone 50 metrów pod zamkiem Książ w 2019 roku zostały po raz pierwszy udostępnione turystom. I bardzo dobrze, bo to miejsce jest godne odwiedzenia i z pewnością Was zaciekawi.
Podziemia pod zamkiem Książ powstały dla Hitlera w czasie II wojny światowej. Podczas zwiedzania tych podziemi z głośników usłyszysz tragiczne historie więźniów, którzy własnymi rękami kuli korytarze, w nieludzkich warunkach. Prace pod Książem rozpoczęły się w 1944 roku, kiedy majątek przejęła paramilitarna organizacja „Todt". Wtedy wysiedlono mieszkańców zamku, w tym również Daisy - ostatnią, słynną księżną na zamku. Wykuwano i betonowano potężne tunele, ponieważ zgodnie z wolą Hitlera miał tu powstać podziemny schron przeciwlotniczy. Podziemia były również elementem Projektu Riese - Olbrzym. Do tego wielkiego przedsięwzięcia hitlerowcy potrzebowali wielu pracowników. Posłużyli im więźniowie z pobliskiego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. To część tragicznej historii II wojny światowej. Dla turystów przygotowano podziemną trasę turystyczną.
Stary Książ - romantyczne miejsce
Oprócz samego zamku i podziemi, warto zobaczyć ruiny Zamku Stary Książ. To romantyczne i tajemnicze zarazem ruiny XVIII-wiecznego zamku. Zbudował go w latach 90. XVIII stulecia Jan Henryk VI Hochberg - właściciel słynnego Zamku Książ. Nawiązał warownią do gotyckich budowli. Ówcześnie bowiem panowała moda, by być właścicielem takiej romantycznej budowli. Dziś to malownicze miejsce, cel spacerów i wycieczek.
Palmiarnia zaprasza
Warto również odwiedzić Palmiarnię przy ul. Wrocławskiej, która także jest związana z historią Zamku Książ. To gratka dla miłośników egzotycznych roślin oraz miłośników podążania śladami księżnej Daisy. Palmiarnia została wybudowana na przełomie XIX i XX wieku na zlecenie małżonka daisy Henryka XV von Pless jako wyraz jego miłości do księżnej. Budowla ma powierzchnię ok. 1900 m kw. i jako jedyna palmiarnia w Polsce zachowała swoją historyczną konstrukcję.
Podobno książę nie szczędził pieniędzy na jej budowę i sprowadził nawet w Sycylii zastygłą lawę z Etny, z której powstały wodospady, groty i ściany dla roślin. Obecnie w palmiarni znajduje się ponad 250 gatunków roślin reprezentujących florę z całego świata. Oprócz roślin można w niej zobaczyć żółwie, lemury, rybki i pawie, ewentualnie skorzystać z oferty sklepu z roślinami lub z kawiarni. W Palmiarni są również kawiarnia i sklep z roślinami.
Podziemna Trasa Turystyczna
Odwiedzając Zamek Książ, warto zejść także do podziemi. Podziemna trasa turystyczna to półkilometrowy odcinek, który z pewnością zaintryguje swoją różnorodną strukturą zarówno pod względem geologicznym, jak i historycznym. Podczas przejścia odwiedzający zobaczą potężną wybetonowaną halę, korytarze wykute w surowej skale oraz poboczne komory bunkra. Trasa przebiega wzdłuż tarasów (przy miejscu poszukiwań domniemanego podziemnego dworca kolejowego) w kierunku budynku głównego zamku.
Zakończenie pierwszej połowy trasy znajduje się przy zawale – wejściu do zasypanego szybu windowego, z którego wyjście znajdować się miało na Dziedzińcu Honorowym. Podczas zwiedzania turyści poznają m.in. tajemnice książańskich podziemi, teorie o celu ich powstania oraz tragiczną historię więźniów, których rękami te tunele zostały wydrążone. Turyści mogą zejść do tuneli wydrążonych na głębokości 50 metrów pod zamkiem. Podziemia Zamku Książ zostały wybetonowane bardzo wytrzymałym cementem portlandzkim. Według zapisków ulubionego architekta Hitlera, Alberta Speera, oraz innych dostępnych dokumentów, nie jest wykluczone, że tunele mają jeszcze raz tak dużą powierzchnię jak ta, która jest nam dzisiaj znana. Tajemniczy obiekt z pewnością godny jest odwiedzenia.
MAPA ATRAKCJI WAŁBRZYCHA
Przeczytaj także:
