Żabie Doły Bytom

Żabie Doły - atrakcja przyrodnicza 

Żabie Doły, rozciągające się na obszarze 226,2 ha na pograniczu Chorzowa, Bytomia i Piekar Śląskich, stanowią zespół przyrodniczo-krajobrazowy, który został oficjalnie ustanowiony w 1997 roku. To wyjątkowe miejsce, które swoje powstanie zawdzięcza przemysłowej przeszłości regionu, głównie działalności górniczej oraz hutnictwu.

Pomimo industrialnego rodowodu, teren ten przekształcił się w jedno z najważniejszych środowisk przyrodniczych w regionie Śląska, oferując schronienie bogatej ornitofaunie. Zbiorniki wodne, naturalnie powstałe zapadliska, jak również hałdy i nieużytki, są dziś cenne z przyrodniczego punktu widzenia, czyniąc z Żabich Dołów kluczowe miejsce dla obserwacji ptaków i innych form życia.

Żabie Doły - jak powstały? 

Żabie Doły to fascynujący przykład regeneracji przyrody na obszarach, które niegdyś były intensywnie wykorzystywane przez przemysł. Znajdujące się w sercu Górnego Śląska, przez wieki tereny te były świadkami działalności przemysłowej, w tym eksploatacji kopalń rud metali oraz węgla kamiennego, a także działania hut metali. Dodatkowo niektóre z terenów służyły jako miejsca składowania odpadów przemysłowych. Na przełomie ostatnich stuleci, zmniejszenie aktywności przemysłowej umożliwiło powrót dzikiej przyrody na te ziemie.

Założone w 1997 roku z myślą o ochronie zwierząt, Żabie Doły stanowią dowód na to, że przyroda potrafi odzyskać teren, nawet po intensywnej działalności ludzkiej. Tereny te zostały przekształcone już znacznie wcześniej przez działalność człowieka, w tym przez wydobycie węgla i metali. Wiele z obecnych zbiorników wodnych powstało z dawnych osadników przemysłowych, a inne dzięki ludzkiej aktywności, która pozostawiła doły i zapadliska. To, co człowiek rozpoczął, natura skończyła, przekształcając te obszary w zbiorniki wodne i nadając im unikalny, geometryczny kształt dzięki swojemu antropogenicznemu pochodzeniu. 

Żabie Doły - fauna i flora 

Na terenie należącym do Szlaku Przyrody, Żabie Doły jawią się jako wyjątkowa enklawa bioróżnorodności, która przeszła znaczącą metamorfozę dzięki i pomimo intensywnej działalności ludzkiej. Początkowo, obszar ten był znacząco przekształcony przez górnictwo cynku, ołowiu oraz węgla kamiennego, z niektórymi zbiornikami wodnymi powstałymi jako osadniki przemysłowe. Jednak większość z nich uformowała się naturalnie, gdy teren zaczął osiadać, tworząc zapadliska wypełnione wodą.

Wśród hałd i nasypów kolejowych, które są świadectwem przemysłowej przeszłości regionu, wykształciły się liczne stawy. Te siedliska wodne i błotne stały się domem dla ponad 120 gatunków ptaków, z których ponad 70 odbywa tu lęgi. Żabie Doły szczycą się szczególnie bogatą populacją bączka (Ixobrychus minutus), najmniejszej rodzimej czapli. Ten skryty ptak, cechujący się dymorfizmem płciowym, jest symbolem tej przyrodniczej oazy.

Oprócz bączka, obszar ten jest siedliskiem dla innych gatunków ptaków lęgowych, takich jak perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus), łyska (Fulica atra), czy śmieszka (Chroicocephalus ridibundus), które tworzą tu głośne kolonie lęgowe. Dodatkowo obszar Żabich Dołów oferuje schronienie dla wielu ukrywających się gatunków, jak wodnik (Rallus aquaticus) czy kszyk (Gallinago gallinago).

Fascynującym elementem fauny są także ważki, z aż 27 zidentyfikowanymi gatunkami, w tym chronioną straszką syberyjską (Sympecma paedisca) oraz dwa gatunki ważek południowych, co świadczy o bogactwie i różnorodności owadów zamieszkujących ten obszar.

Żabie Doły, położone na granicy Chorzowa, Bytomia, i Piekar Śląskich, to nie tylko przyrodniczy raj dla miłośników flory, ale także dom dla szerokiej gamy ssaków. Na terenie tym zaobserwować można różnorodne gatunki, w tym jeża wschodniego, krety europejskiego, ryjówki aksamitne, czy rzęsorki rzeczki. Nie brakuje tu także gryzoni, takich jak badylarka, chomik europejski, darniówka zwyczajna, karczownik ziemnowodny, mysz leśna, mysz polna, nornik zwyczajny, a także piżmaka.

Drapieżniki reprezentowane są przez lisy rude, łasice, kuny domowe i leśne oraz tchórze zwyczajne. Teren ten jest także miejscem występowania zająca szaraka, a przejściowo pojawiają się tutaj także sarny i dziki. Dopełnieniem bogatej fauny Żabich Dołów jest obecność kilkuset gatunków owadów, 12 gatunków ślimaków i 9 gatunków płazów, co podkreśla wyjątkową różnorodność biologiczną tego obszaru.

Dzięki tak bogatej różnorodności gatunkowej, Żabie Doły stanowią ważny punkt na mapie bioróżnorodności Śląska, przyciągając zarówno naukowców, jak i miłośników przyrody chcących obcować z naturą i obserwować życie dzikich zwierząt w ich naturalnym środowisku.

Położone wśród miejskiej zabudowy Bytomia, Chorzowa i Piekar Śląskich, Żabie Doły stanowią nieoczekiwane, ale cenne źródło bioróżnorodności, oferując schronienie dla wielu gatunków w regionie dotkniętym urbanizacją. Rewitalizacja przeprowadzona w 2018 roku, w tym budowa wiat, alejek i stanowisk do obserwacji ptaków, a także stworzenie sztucznych wysp, jeszcze bardziej zwiększyła atrakcyjność tego miejsca dla fauny i flory, jednocześnie umożliwiając mieszkańcom i turystom bliższy kontakt z przyrodą.

Informacje Praktyczne o Żabich Dołach

Żabie Doły, zespół przyrodniczo-krajobrazowy położony na granicy Chorzowa, są dostępne dla zwiedzających przez całą dobę, bez względu na porę roku. Dostęp do tego malowniczego obszaru jest darmowy, w tym także korzystanie z miejsc parkingowych. Odwiedzający mogą pozostawić swoje pojazdy na wyznaczonych parkingach, znajdujących się przy ul. Krzyżowej, gdzie zlokalizowane jest miejsce na ognisko i parking, lub przy ul. Głównej, obok Doliny Górnika i ruin basenu „Liga”.

Przy planowaniu wycieczki do Żabich Dołów zaleca się korzystanie z roweru lub samochodu. Lokalizacja ta, chociaż bogata w przyrodę i krajobrazy, wydaje się być mniej dostępna dla osób podróżujących transportem publicznym, co może stanowić pewne wyzwanie dla tych, którzy nie dysponują własnym środkiem transportu. Tym samym, odwiedziny w Żabich Dołach mogą wymagać odpowiedniego zaplanowania podróży, by w pełni cieszyć się pięknem tego przyrodniczego zakątka.

Żabie Doły - dlaczego warto się tam wybrać?

Żabie Doły, położone na granicy trzech śląskich miast: Bytomia, Chorzowa, i Piekar Śląskich, są wyjątkowym zespołem przyrodniczo-krajobrazowym oferującym bogactwo naturalnych atrakcji i edukacyjnych możliwości. Odwiedzając Żabie Doły, można zanurzyć się w urokliwym świecie przyrody, gdzie na spacerach lub rowerowych przejażdżkach można spotkać różnorodne gatunki ptaków i innych dzikich zwierząt.

Projekt rewaloryzacji terenów poprzemysłowych w Żabich Dołach miał na celu dostosowanie ich do potrzeb rekreacyjnych i edukacyjnych, zachowując jednocześnie naturalne dziedzictwo tego miejsca. Spacerując po ścieżce dydaktycznej, odwiedzający mają szansę poznawać najciekawsze zakątki rezerwatu, zyskując wiedzę o lokalnej florze i faunie.

Wartość tego miejsca podkreśla jego popularność wśród mieszkańców i turystów, szukających spokoju i bliskości z naturą. Dodatkowo, położenie Żabich Dołów w pobliżu dużych aglomeracji miejskich czyni je łatwo dostępnym miejscem wypoczynku na łonie natury, nieopodal urbanistycznego zgiełku.